हरतालिका पूजा संपूर्ण माहिती Hartalika Puja in Marathi

हरतालिका पूजा Hartalika Puja in Marathi पावसाळामध्ये हिरवळ साजरी केल्यानंतर आता भाद्रपद महिन्यात हरतालिका तीज साजरी करण्याची वेळ आली आहे. भाद्रपद महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या तृतीया तिथीला हरतालिका तीज साजरी केली जाते.

या उपवासाची तयारी सकाळपासून सुरू केली जाते. असे मानले जाते की हे व्रत केल्यास विवाहित महिलांच्या सर्व इच्छा पूर्ण होतात आणि त्यांच्या पतीचे आयुष्य दीर्घ होते. तर अविवाहित मुलींना योग्य जीवनसाथी मिळतो.

स्त्रिया निर्जलीकरण होऊन हे व्रत पाळतात. असे मानले जाते की हे व्रत पूर्ण करण्यासाठी काही गोष्टी आवश्यक आहेत. त्यांच्याशिवाय पूजा अपूर्ण मानली जाते. आज हरतालिका च्या शुभदिनि आपण या लेखात हरतालिका पूजा Hartalika Puja in Marathi बघनार आहोत.

याचे नाव हरतालिका का ठेवले गेले? Why was it called Hartalika?

माता गौरीच्या पार्वती रूपात, तिला शिव हा तिचा पती म्हणून हवा होता, त्यासाठी तिने तपश्चर्या केली होती, ज्यासाठी पार्वतीच्या मित्रांनी तिचे अपहरण केले होते. या व्रताला हरतालिका म्हणतात कारण हरत म्हणजे अपहरण आणि अलिका म्हणजे मित्र म्हणजे मित्रांनी अपहरण करणे याला हरतालिका म्हणतात. शिवासारखा नवरा मिळवण्यासाठी, कुवारी मुलगी कायद्याने हे व्रत पाळते.

हरतालिका तीज महत्व Importance of Hartalika Teej

हरतालिका तीज उपवास हिंदू धर्मात सर्वात मोठा उपवास मानला जातो. हा तीज सण भाद्रपद महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या तृतीया तिथीला साजरा केला जातो. हा सण विशेषतः महिला साजरा करतात. हे हरतालिका व्रत अगदी लहान मुलींसाठीही उत्तम मानले जाते. हरतालिका तीजमध्ये भगवान शिव, माता गौरी आणि गणेश जी यांच्या पूजेचे महत्त्व आहे. हे व्रत निराहार आणि निर्जला केलेे जाते. हे व्रत रात्री उठल्यानंतर नाचगाण्याने केले जाते.

हरतालिका पूजा काधी आहे 2022 Hartalika puja 2022 date

भगवान शिव आणि पार्वतीचा आशीर्वाद घेण्यासाठी आणि हरतालिका तीज साजरा करण्यासाठी महिला उपवास करतात. या वर्षि हरतालिका गुरुवार दिनांक 30 ऑगस्ट 2022 रोजी आहे. तिथी 29 ऑगस्ट दुपारी 03:20 वाजता सुरू होईल आणि 30 ऑगस्ट रोजी दुपारी 03:33 पर्यंत चालू राहील. 30 ऑगस्ट रोजी दोन शुभ मुहूर्त आहे. पहिला सकाळी 6:05 ते सकाळी 8:38 दरम्यान आणि दुसरा सायंकाळी 6:33 पासून सुरू होईल आणि रात्री 8:51 पर्यंत चालेल.

हरतालिका तीज नियम Hartalika Teej Rules

1. हरतालिकेचा उपवास निर्जला केला जातो, म्हणजेच पुढच्या सूर्योदयापर्यंत दिवसभर आणि रात्रभर पाणी पिले जात नाही.
2. हरतालिका व्रत अविवाहित मुली, विवाहित महिला करतात.विधवा स्त्रिया देखील करू शकतात.
3. हरतालिका व्रताचा नियम असा आहे की एकदा सुरू झाल्यावर त्याचा त्याग करता येत नाही. हे दरवर्षी पूर्ण नियमांसह केले जाते.
4. हरतालिका व्रताच्या दिवशी रात्रभर जागल्या जाते. रात्रभर स्त्रिया एकत्र जमून नाचतात, गातात आणि भजन करतात. नवीन कपडे परिधान करून पूर्ण श्रृंगार करतात.
5. जिथे जिथे हरतालिका व्रत पाळले जाते. तेथे ही पूजा नाकारता येत नाही, म्हणजेच ती परंपरा म्हणून दरवर्षी केली जाते.
6. साधारणपणे स्त्रिया मंदिरात ही हरतालिका पूजा करतात.

हरतालिका पूजेची सामग्री Hartalika Teej Puja Samgri List

पांढरे फुलं, केळीचे पान, सर्व प्रकारची फळे आणि फुले, बेल पत्र, शमी पत्र, आंब्याची पानं,, श्रीफळ आणि दातुराची फुले, एकवान फूल, तुळशी, नाडा, कपडे, माता गौरीसाठी पूर्ण सौभाग्याचं सामान ज्यामध्ये बांगड्या, मेण, काजळ, बिंदी, कुंकु, सिंदूर, कंगवा, माहूर, मेहंदी इत्यादी विश्वासानुसार गोळा केल्या जातात.हळदकुंकू, अष्टगंध, गुलाल, तूप, तेल, दिवा, कापूर, अबीर, चंदन, कलश. पंचामृत – तूप, दही, साखर, दूध, मध.

हरतालिका तीज पूजा पद्धत Hartalika Teej Pooja Method

प्रदोष काळात हरतालिका पूजा केली जाते. प्रदोष काळ म्हणजे दिवसा आणि रात्री भेटण्याची वेळ. हरतालिका पूजेसाठी शिव, पार्वती आणि गणेशजी यांच्या मूर्ती हाताने वाळू किंवा काळ्या मातीने बनवल्या जातात. फुलानी ते सजवले जाते.

चौरंगावर पिवळे कापड घालून पूजेची तयारी करा. त्याच्या सामोर रांगोळी घातलि जाते. तिन्ही मूर्ती केळीच्या पानावर बसवल्या जातात. सर्वप्रथम कलश बनवले जाते ज्यात एक भांडे घेतले जाते. त्यावर नारळ ठेवा. नंतर दिवा लावावा. कलशच्या तोंडावर लाल नाडा बांधा.

कलशवर स्वस्तिक बनवा आणि वर अक्षता अर्पण केली जाते. कलशची पूजा केली जाते. सर्वप्रथम पाणी अर्पण केले जाते, नाडा बांधला जातो. कुंकु, हळद, तांदूळ अर्पण केले जातात आणि नंतर फुले अर्पण केली जातात.

कलशानंतर शिवजीची पूजा केली जाते. त्यानंतर गणेश जीची पूजा केली जाते. त्यानंतर माता गौरीची पूजा केली जाते. त्यांना पूर्ण शृंगार दिला जातो. यानंतर हरतालिकाची कथा वाचली जाते.

मग सर्व मिळून आरती केली जाते, ज्यामध्ये प्रथम गणेश जीची आरती केली जाते, नंतर शिवजीची आरती केली जाते आणि नंतर माता गौरीची आरती केली जाते. पूजेनंतर देवतेची प्रदक्षिणा केली जाते.

रात्रभर जागून राहिल्यानंतर पाच पूजा आणि आरत्या केल्या जातात. सकाळी शेवटच्या पूजेनंतर माता गौरीला अर्पण केलेले सिंदूर घेऊन एक विवाहित स्त्री त्या सिंदूरातून स्वतःच्या कपाळाला लावते.

काकडी आणि हलवा दिला जातो. तीच काकडी खाऊन उपवास मोडला जातो. शेवटी सर्व साहित्य गोळा केले जाते आणि पवित्र नदी किंवा तलावात विसर्जित केले जाते.

हरतालिका तीज व्रत कथा Hartalika Teej Story

हे व्रत एका चांगल्या पतीच्या इच्छेने आणि पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी केले जाते. या उपवासाचे महत्त्व शिवाने पार्वतीला तपशीलवार समजावून सांगितले.

माता गौरी हिने सती नंतर हिमालयात पार्वती म्हणून जन्म घेतला. लहानपणापासूनच पार्वतीला भगवान शिव हे वर म्हणून हवे होते. ज्यासाठी पार्वतीजींनी कठोर तपस्या केली, थंडीत पाण्यात उभे राहून, उष्णतेमध्ये यज्ञासमोर बसून यज्ञ केले.

पावसात पाण्यात राहून तीव्र तप केले. बारा वर्षे पार्वती जी अन्न नसलेली पाने खाल्ल्यानंतर उपवास करतात. त्याच्या निष्ठेने प्रभावित होऊन भगवान विष्णूने हिमालयात पार्वतीच्या लग्नासाठी हात मागितला.

यामुळे हिमालय खूप प्रसन्न झाला. आणि पार्वतीला लग्नाबद्दल सांगितले. यामुळे पार्वती दुःखी झाली. आणि तिची व्यथा तिच्या मित्राला सांगितली आणि जीव देण्याबद्दल बोलू लागली.

ज्याला सखीने सांगितले की, ही अशी विचार करण्याची वेळ नाही आणि सर्व काही केल्यावर सखी पार्वतीला जंगलात घेऊन गेली. जिथे पार्वतीने लपूनछपून तप केले. जिथे पार्वतीला शिवाने आशीर्वाद दिला आणि तिला तिचा पती म्हणून भेटण्याचे वरदान दिले.

हिमालयाने खूप शोध घेतला पण पार्वती सापडली नाही. बऱ्याच दिवसांनी, जेव्हा पार्वती सापडली, हिमालयाने या दुःखाचे आणि तपश्चर्याचे कारण विचारले, तेव्हा पार्वतीने तिच्या मनाची गोष्ट वडिलांना सांगितली.

यानंतर, वडील हिमालय पार्वतीचे लग्न शिवाशी निश्चित केले. अशाप्रकारे, भाद्रपदच्या शुक्ल तृतीयेला हरतालिक उपवास आणि पूजा केली जाते.